Văn bản quy phạm pháp luật là gì? Nêu đặc điểm của văn bản quy phạm pháp luật? Văn bản quy phạm pháp luật có thể bao gồm cả ba nhóm văn bản là văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hành chính và văn bản quy phạm pháp luật.
Trong cuộc sống của mỗi cá nhân, cộng đồng và xã hội không thể thiếu việc sống có nguyên tắc, có nội dung và tuân thủ các quy định của pháp luật. Vậy việc tuân thủ các quy định của pháp luật thường được thể hiện ở những mặt nào? Văn bản quy phạm pháp luật được đặt ra nhằm mục đích bảo đảm cho các chủ thể tuân thủ và chấp hành các quy định của pháp luật. Vậy theo quy định của pháp luật hiện hành, khái niệm và đặc điểm của văn bản quy phạm pháp luật là gì?
Cơ sở pháp lý:
Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015.
1. Văn bản quy phạm pháp luật là gì?
Trên thực tế, chúng ta tìm hiểu và nhận thấy có nhiều quan điểm về khái niệm văn bản quy phạm pháp luật. Tuy nhiên, chúng ta có thể định nghĩa văn bản quy phạm pháp luật như sau: Văn bản quy phạm pháp luật được hiểu là văn bản quy phạm pháp luật được cơ quan có thẩm quyền ban hành theo đúng trình tự, thể thức. thủ tục, hình thức do pháp luật quy định. Nội dung văn bản quy phạm pháp luật thể hiện rõ ý chí của cơ quan nhà nước, có tính bắt buộc chung và các ý chí này sẽ được bảo đảm thực hiện bằng quyền lực của nhà nước.
Trong văn bản quy phạm pháp luật sẽ có thể bao gồm cả ba nhóm văn bản: văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hành chính và văn bản quy phạm pháp luật. Mỗi nhóm được quy định trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật cũng thể hiện một số đặc điểm riêng về nội dung, cũng như tính chất, nội dung vai trò trong quản lý nhà nước.
Văn bản quy phạm pháp luật về mặt nội dung luôn chứa đựng các quy phạm pháp luật mà ý chí của các văn bản quy phạm pháp luật này sẽ được áp dụng nhiều lần trên thực tế. Văn bản quy phạm pháp luật được coi là tiền đề để ban hành các văn bản luật, văn bản hành chính áp dụng.
Văn bản áp dụng pháp luật sẽ có nội dung là các mệnh lệnh cụ thể, các lệnh này chỉ được áp dụng một lần đối với một vụ việc có nội dung cụ thể.
Văn bản hành chính đảm bảo chứa đựng những quy tắc xử sự chung có tính chất pháp lý cụ thể hoặc là những mệnh lệnh cụ thể được ban hành nhằm mục đích tổ chức thực hiện pháp luật. trình bày về nội dung văn bản quy phạm pháp luật cũng như văn bản áp dụng quy phạm pháp luật.
Từ những điều trên có thể thấy, việc xác định văn bản quy phạm pháp luật được bảo đảm là có cơ sở pháp lý, đầy đủ về mặt lý luận cũng như thực tiễn. Về vấn đề pháp lý, các văn bản quy phạm pháp luật sẽ quy định những gì được pháp luật quy định về các trường hợp sử dụng, cũng như về hình thức văn bản, thẩm quyền, thủ tục ban hành, thời hạn. thuật ngữ, giống như nói về trách nhiệm giải trình.
xem thêm: Căn cứ văn bản pháp luật nào để xử lý hành vi san lấp đất trái phép?
Về cơ sở lý luận, văn bản quy phạm pháp luật ở đây được coi là phương tiện quản lý được cơ quan quản lý nhà nước sử dụng nhằm mục đích điều chỉnh các quan hệ xã hội liên quan đến nội dung quản lý. Các văn bản có tính chất bắt buộc khác nhau đối với các chủ thể có liên quan và được bảo đảm thực hiện nội dung bằng quyền lực của cơ quan nhà nước.
Cơ sở thực tiễn của việc thực hiện mô hình quản lý hành chính nhà nước là cơ quan cấp trên có thể điều hành, hướng dẫn về nội dung nghiệp vụ cho cấp dưới bằng các phương tiện sau: văn bản hành chính đó là công văn, công báo, điện tín mà không nêu rõ việc sử dụng một văn bản quy phạm pháp luật hoặc bất kỳ văn bản quy phạm pháp luật hiện hành nào khác.
2. Đặc điểm của văn bản quy phạm pháp luật:
Đầu tiên, nó là một tài liệu pháp lý có thể được thiết lập bằng ngôn ngữ viết. Đối với hoạt động quản lý nhà nước, để đảm bảo cho công tác quản lý hoạt động hiệu quả nhất, việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước với đầy đủ nội dung được thể hiện cụ thể. ngôn ngữ viết được coi là lựa chọn tốt nhất. Đặc biệt ở đây văn bản thể hiện những vấn đề đã xác định là quan trọng, nội dung đòi hỏi phải đề ra những nguyên tắc cụ thể chi tiết về mặt nội dung.
Việc thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật với đầy đủ nội dung dưới dạng ngôn ngữ thành văn được coi là cách thức để chủ thể quản lý thể hiện rõ ràng, mạch lạc, đầy đủ mọi ý chí của mình. đầy đủ về những vấn đề đang nảy sinh trong công tác quản lý nhà nước. Cách diễn đạt bằng ngôn ngữ viết giúp truyền đạt nội dung, truy cập và lưu trữ thông tin phục vụ hoạt động quản lý một cách tốt nhất. Ngoài việc được xác lập bằng ngôn ngữ viết, văn bản quy phạm pháp luật còn được thể hiện dưới các hình thức khác như ngôn ngữ nói hoặc bằng hành động.
Thứ hai, văn bản quy phạm pháp luật có nội dung thể hiện ý chí của chủ thể ban hành nhằm hoàn thành mục tiêu quản lý. Ý chí của chủ thể ban hành được bảo đảm thể hiện trong nội dung của văn bản quy phạm pháp luật. Vì đây là ý chí của chủ thể ban hành nên văn bản quy phạm pháp luật luôn được thiết lập một cách đơn giản nhất từ nhận thức chủ quan của cán bộ ban hành trong khu vực công chức nhà nước.
Tuy nhiên, có thể thấy rằng ý chí của cơ quan nhà nước này không được xác lập một cách tùy tiện mà được xác lập dựa trên quy định, phù hợp với nội dung của pháp luật hiện hành và trước đây. khi ban hành phải lấy ý kiến tư vấn của các đối tượng có liên quan đến nội dung ban hành và đối tượng cần đặc biệt quan tâm ở đây là tâm tư, nguyện vọng của nhân dân lao động.
Thứ ba, văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan có thẩm quyền ban hành. Thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật có thể coi là dấu hiệu đầu tiên để nhận biết một văn bản quy phạm pháp luật. Mỗi cơ quan khác nhau, với các cấp chính quyền khác nhau sẽ có những chức năng và nhiệm vụ khác nhau. Mỗi văn bản sẽ có một giới hạn nhất định cũng như phạm vi ảnh hưởng nhất định.
Vì vậy, mỗi cơ quan quyền lực nhà nước sẽ chỉ được ban hành trong một phạm vi, cũng như trong một lĩnh vực do cơ quan đó quản lý. Ngoài ra, có thể thấy các văn bản quy phạm pháp luật cũng quy định thẩm quyền ban hành như thủ trưởng một số đơn vị thuộc cơ quan nhà nước hoặc một số công chức khác của cơ quan nhà nước, hoặc thủ trưởng cơ quan nhà nước. Cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội hoặc cá nhân được ủy quyền thực hiện quản lý nhà nước đối với một số công việc cụ thể cũng có quyền ban hành.
xem thêm: Điều kiện bảo đảm tính khả thi của văn bản quy phạm pháp luật
Thứ tư, văn bản quy phạm pháp luật được ban hành có nội dung và hình thức do luật quy định. Về hình thức văn bản quy phạm pháp luật sẽ được cấu thành bởi thể thức và tên gọi. Thứ nhất, về thể thức, các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành luôn đảm bảo tuân thủ thể thức, cấu trúc do pháp luật quy định đối với các loại văn bản phục vụ các mục đích khác nhau. đó là tạo sự liên kết chặt chẽ giữa nội dung văn bản và hình thức, đảm bảo tính thống nhất cho toàn bộ hệ thống văn bản cũng như đảm bảo hoạt động của hệ thống cơ quan nhà nước. Tiếp theo về tên gọi, hiện nay có nhiều loại văn bản quy phạm pháp luật với các tên gọi khác nhau như nghị định, nghị quyết, hiến pháp, pháp lệnh, công văn, công điện…, các văn bản cụ thể này được ban hành căn cứ vào thẩm quyền ban hành của từng văn bản cụ thể .
Thứ năm, giấy tờ pháp lý luôn được nhà nước đảm bảo. Trên thực tế, để đảm bảo việc thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, các cơ quan nhà nước sẽ sử dụng các biện pháp như thông tin, tuyên truyền, cưỡng chế, giáo dục. Nếu trong quá trình thực hiện, cá nhân, tổ chức có liên quan không tự giác thực hiện hoặc thực hiện không đúng nội dung văn bản quy phạm pháp luật sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý trước cơ quan. chính quyền. Cùng với đó, nếu đối tượng nghiêm túc tự nguyện thực hiện các nội dung đó thì có thể được cơ quan nhà nước khuyến khích về vật chất hoặc tinh thần.
Thứ sáu, văn bản quy phạm pháp luật được ban hành theo một thủ tục do pháp luật quy định. Hiện nay, theo quy định của pháp luật, mỗi loại văn bản sẽ có một thủ tục ban hành cụ thể. Thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật sẽ được quy định cụ thể trong nhiều văn bản quy phạm pháp luật như luật
Về các quy định này, nhìn chung sẽ bao gồm các hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ có vai trò hỗ trợ các chủ thể trong quá trình soạn thảo, ban hành cũng như kiểm tra, phối hợp, giám sát của các cơ quan có thẩm quyền đối với hoạt động xây dựng pháp luật nhằm bảo đảm việc thực hiện không bị tùy tiện và không tránh khỏi tình trạng thiếu trách nhiệm giải trình của các cơ quan quản lý nhà nước.
Chuyên mục: Bạn cần biết
Nhớ để nguồn bài viết: Văn bản pháp luật là gì? Đặc điểm của văn bản pháp luật? của website thcstienhoa.edu.vn