Thực thi pháp luật là gì? Phân biệt các hình thức áp dụng pháp luật? Các hình thức pháp luật phổ biến?
Pháp luật là hình thức được tạo ra để đảm bảo cuộc sống bình yên, ổn định, để tất cả chúng ta đều có quyền và nghĩa vụ ngang nhau. Vì vậy, mọi hoạt động của con người đều phải tuân thủ khuôn khổ pháp luật để đảm bảo không vi phạm pháp luật. Việc chấp hành và thực hiện pháp luật nghiêm minh giúp cho mọi người có một cuộc sống lành mạnh, một xã hội văn minh và hạnh phúc.
* Cơ sở pháp lý
– Hiến pháp 2013;
– Bộ luật Dân sự 2015;
– Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017.
1. Thế nào là thi hành pháp luật?
Căn cứ vào cơ sở khoa học cũng như về mặt thực tiễn pháp lý ở Việt Nam, khái niệm thi hành pháp luật được giải thích với nhiều nghĩa khác nhau. Theo nguồn tài liệu giảng dạy tại các trường đào tạo, thi hành pháp luật hay còn gọi là thi hành pháp luật là một trong bốn hình thức thi hành pháp luật. Cụ thể, theo các văn bản này, thi hành pháp luật là hành vi thực tế và được thực hiện một cách hợp pháp nhằm mục đích nhất định của các chủ thể pháp luật nhằm thực hiện mọi quy định mà pháp luật ban hành. , đưa chúng vào đời sống hàng ngày, trở thành những hành vi chuẩn mực được pháp luật thừa nhận.
Ngoài ra, trên thực tế hiện nay có một số định nghĩa phổ biến như sau:
Thi hành pháp luật là một quá trình hoạt động của con người nhằm mục đích để các chủ thể pháp luật bằng hành động của mình thực hiện các quy định của pháp luật trong thực tiễn đời sống của cộng đồng.
Thi hành pháp luật là việc chủ thể chấp hành pháp luật tích cực thực hiện các nghĩa vụ do pháp luật quy định.
xem thêm: Liên hệ thực tiễn với việc thực hiện pháp luật ở nước ta hiện nay
Theo Wikipedia, thực thi pháp luật hoặc thực thi pháp luật là một hệ thống theo đó một số thành viên trong xã hội hành động một cách có tổ chức để thực thi pháp luật bằng cách phát hiện, ngăn chặn, khôi phục hoặc trừng phạt những người vi phạm luật pháp và các quy tắc chi phối xã hội đó. Mặc dù thuật ngữ này có thể bao gồm các thực thể như tòa án và nhà tù, nhưng thuật ngữ này thường được áp dụng cho những người trực tiếp tham gia tuần tra hoặc giám sát để ngăn chặn và khám phá hoạt động tội phạm. tội phạm, và những người điều tra tội phạm và bắt giữ tội phạm, là một nhiệm vụ thường được thực hiện bởi cảnh sát hoặc cơ quan thực thi pháp luật. Hơn nữa, mặc dù cơ quan thực thi pháp luật có thể quan tâm nhất đến việc ngăn ngừa và trừng phạt tội phạm, nhưng các tổ chức tồn tại để ngăn chặn một loạt các hành vi vi phạm quy tắc và tiêu chuẩn phi hình sự. mực, được thực hiện thông qua việc áp dụng các hậu quả ít nghiêm trọng hơn.
Tuy nhiên, bên cạnh quan điểm sử dụng khái niệm này như đã đề cập ở trên, nhiều nhà nghiên cứu luật khác lại đưa ra những quan điểm khác nhau về khái niệm thi hành pháp luật. Họ cho rằng, thi hành pháp luật là mọi hoạt động nhằm vận dụng vào cuộc sống, biến các quy phạm pháp luật thành hành vi của các chủ thể. Việc thi hành pháp luật luôn được coi là khâu tiếp nối của quá trình xây dựng pháp luật. Khái niệm này được nhiều ý kiến đánh giá là khá phù hợp với thực tiễn pháp luật Việt Nam.
Xét về bản chất pháp lý, quan điểm thứ hai được thể hiện cụ thể thông qua các quy định. Điển hình là ngay từ bản Hiến pháp ban hành năm 1946, thẩm quyền thực thi của Chính phủ và các cơ quan hành chính địa phương được phân định rất rõ ràng. Cụ thể hơn, Điều 52 Hiến pháp 1946 quy định Chính phủ có quyền thi hành nghị quyết và hành vi của Nghị viện. Điều 59 của Hiến pháp này quy định thêm Ủy ban hành chính là đơn vị chịu trách nhiệm thi hành mọi mệnh lệnh của cấp trên ban hành. Khoản 2 Điều 112 Hiến pháp năm 1992 sửa đổi, bổ sung năm 2001 quy định rõ Chính phủ là cơ quan chịu trách nhiệm bảo đảm việc thi hành Hiến pháp và pháp luật….
Tóm lại, thi hành pháp luật là việc chủ thể pháp luật chủ động thực hiện những gì pháp luật yêu cầu. Thực thi pháp luật là bắt buộc.
– Tính chất: Việc áp dụng pháp luật mang tính chủ động, tích cực, thực hiện pháp luật dưới hình thức hành vi.
– Đối tượng thực hiện: Mọi đối tượng.
– Hình thức thể hiện: Thường được thể hiện dưới hình thức quy phạm bắt buộc. Vì vậy, chủ thể buộc phải thực hiện hành vi pháp lý.
Ví dụ: Pháp luật quy định về nghĩa vụ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp/thuế thu nhập cá nhân. Vì vậy, đối tượng không được miễn thuế thì đối tượng nộp đủ tiền thuế được coi là chấp hành pháp luật.
xem thêm: Nguyên tắc tổ chức bộ máy nhà nước trong Hiến pháp 2013
Muốn các quy phạm pháp luật đi vào cuộc sống và áp dụng hiệu quả vào thực tiễn thì nhất định phải cần đến hoạt động thực thi pháp luật. Nói một cách dễ hiểu, áp dụng pháp luật là làm cho các quy phạm pháp luật được thực hiện trên thực tế, trở thành hành vi hợp pháp của các chủ thể.
2. Phân biệt các hình thức áp dụng pháp luật:
Tổ chức thực hiện pháp luật được hiểu là hoạt động làm cho các quy phạm pháp luật được thực hiện trên thực tế và trở thành hành vi hợp pháp của các chủ thể thực hiện. Hiện nay, việc thực thi pháp luật được chia thành 4 hình thức như sau:
– Tuân thủ luật lệ;
– Thực thi pháp luật;
– Sử dụng pháp luật;
– Áp dụng định luật.
SỬ DỤNG PHÁP LUẬT
-> Quyền lực nhà nước.
Thể hiện dưới dạng “hành động” và “hành động không hành động”
Vì vậy, việc “không thực hiện hành vi mua bán dâm” được coi là tuân thủ pháp luật.
Vì vậy, nếu không thuộc đối tượng được miễn thuế/không chịu thuế thì người nộp thuế được coi là “lách luật”.
Theo đó, tòa án được coi là cơ quan “áp dụng pháp luật”.
Khi đó A được coi là “vận dụng pháp luật”.
Tức là quy tắc buộc chủ thể không được thực hiện những hành vi nhất định
Theo đó, chủ thể buộc phải thực hiện hành vi là đúng pháp luật.
Tức là pháp luật quy định quyền cho các chủ thể.
3. Các hình thức pháp lý phổ biến:
Có ba hình thức pháp lý phổ biến:
– Luật tục (luật tục)
xem thêm: Công dân là gì? Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân theo Hiến pháp?
Đây là những phong tục được Nhà nước thừa nhận và chắc chắn được thực hiện bằng sự cưỡng chế của Nhà nước
– Tiền lệ pháp (tiền lệ pháp, tiền lệ pháp)
Là hình thức pháp luật được hình thành từ hoạt động xét xử của Tòa án. Các phán quyết, một khi được hội đồng thẩm phán có thẩm quyền công nhận, sẽ phát triển thành khuôn mẫu áp dụng cho các trường hợp tương tự sau này.
–
Đây là mẫu thủ tục do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành. Các trình tự theo luật định chứa các tiêu chuẩn ứng xử chung có tính ràng buộc. Trình tự này chắc chắn là do Nhà nước tiến hành nhằm kiểm soát, điều chỉnh các quan hệ xã hội cần thiết, cơ bản hoặc quan trọng.
Hiện nay, việc thực hiện pháp luật được tuyên truyền sâu rộng trong quần chúng nhân dân, bởi xã hội càng phát triển thì tệ nạn càng xuất hiện nhiều. Để đảm bảo sự phát triển bền vững và ổn định chính trị, việc thực thi pháp luật nghiêm minh là vô cùng cần thiết.
Chuyên mục: Bạn cần biết
Nhớ để nguồn bài viết: Thi hành pháp luật là gì? Phân biệt các hình thức thực hiện pháp luật? của website thcstienhoa.edu.vn