Trong Tín ngưỡng thờ Mẫu, đứng cuối hàng thấp là Quan Ngũ Hổ và Quan Xà Thần, hai con vật được nhân dân tôn kính, tượng trưng cho sức mạnh, sự dẻo dai, linh hoạt, được nhân dân tôn thờ. hệ thống tứ quốc. Vậy Quan Xà Thần trong Tứ Phủ là gì? Quán Xạ Thần có giá không? Hy vọng, bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin liên quan.
1. Ông Lót là ai?
Quan Xà Thần hay còn gọi là Ông Lót hay Thanh Xà Bạch Xà là hai vị thần rắn ở hàng cuối cùng trong Tứ Phủ Thần, hai vị thần rắn được gọi chung là Ông Lô. Khác với Quan Ngũ Hổ đặt tượng dưới ban thờ Thánh Mẫu, rắn thần thường được đặt trong điện thờ theo ba cách:
– Hoặc Thần rắn đặt với Ngũ hổ dưới Công đồng.
– Hoặc Mãng Xà được vượt lên trên Hội đồng.
– Hoặc Thần Xà vắt vẻo trên xà nhà của chùa Tứ Phủ.
2. Chuyện Ông Lót:
Hàng cuối cùng trong Tứ Phủ của Hội Công là hai vị thần rắn gọi chung là Ông Lót. Trong khi Quan Ngũ Hổ tượng trưng cho rừng thì Quan Lô lại là biểu tượng thủy thần của miền sông nước. Hai vị thần rắn xanh và trắng được gọi là Thanh Xà Đại Tướng và Bạch Xà Đại Tướng. Rắn được đặt cạnh bàn thờ ngũ hổ ở tầng dưới, hoặc được bắt chéo trên xà nhà của Tứ Phủ. Ông Lót phụng sự Thánh Mẫu và Công đồng, có nhiệm vụ canh giữ đền thờ, canh giữ quân đội, đường thủy, trừ tà, yêu ma. Đặc biệt còn có phần thờ Mẫu Tứ Phủ gọi là Tam Tòa Cửu Vị. Là rắn ba đầu, chín đuôi, là núi của một số Quan Lớn, Quan Hoàng như Quan Lớn Đệ Tam, Quan Hoàng Cả…
3. Rắn có về đồng không?
Thanh Xà, Bạch Xà ít về đồng. Khi xuống đồng, ngải ngải nằm dưới đất, nằm úp, nằm sấp, lắc qua lắc lại, ngửa ngửa thờ Cha, Thánh Mẫu, phun rượu tứ phương về trong. nó, mời rượu bằng cách liếm đĩa và bỏ đi. giá cung ứng. Thần rắn được thờ ở hầu hết các đình, đền của tứ phủ, nhưng cũng có đền thờ riêng. Có 3 ngôi đền nổi tiếng: Đền Cấm Tuyên Quang, Đền Cảnh Nghệ An và Đền Thần Rắn Gia Lai.
4. Hầu giá Thanh Xà, Bạch Xà:
Tụng giá Ngũ Hổ xong, cung văn Kiều mời Rắn thần về ở. Khi ngồi trên ruộng, nó gần như sẽ nằm sấp xuống đồng và úp bụng xuống đất, đồng thời vặn vẹo qua lại. Tứ Trụ hộ giá cho Thanh Xà hoặc Bạch Xà bằng cách ném chiếc khăn sang một bên. Tứ trụ có thể phủ một tấm vải che lưng chữ Đồng tượng trưng cho sự hiện diện của Ngài, hoặc phủ một tấm vải trắng tượng trưng cho Bạch Xà, và một tấm vải xanh tượng trưng cho Thanh Xà. Tứ trụ bèn bỏ một bó hương gói trong lá trầu vào miệng ông Đồng lắc đầu lạy Vương Mẫu, phun rượu tứ phía để khai quang. Tứ Trụ bèn rót rượu ra đĩa, mời Rắn, Rắn bày rượu rồi liếm đĩa. Sau đó, xa giá thoái lui.
5. Rắn và tục thờ thủy thần trong tín ngưỡng người Việt:
Ở Việt Nam, tín ngưỡng này tồn tại lâu đời dưới hai dạng: tục thờ khả năng sinh sản của nam và nữ (khác với Ấn Độ vốn chỉ thờ khả năng sinh sản của nam giới) và tín ngưỡng thờ hành vi giao phối. (con người và động vật, kể cả ở Đông Nam Á có rất ít dạng này). Những dấu tích này còn được lưu giữ trong nhiều di tích tượng, cột đá, trong cách trang trí nhà mồ Tây Nguyên, trong một số phong tục, điệu múa mà rõ nét nhất là hình dáng và hoa văn của trống đồng cổ. .
Việc trồng lúa nước phụ thuộc vào nhiều yếu tố tự nhiên dẫn đến tín ngưỡng thờ tự nhiên. Ở Việt Nam, nó là một tôn giáo đa thần và tôn vinh các nữ thần, thờ cả động vật và thực vật. Một cuốn sách nghiên cứu (xuất bản năm 1984) liệt kê 75 nữ thần, chủ yếu là bà và mẹ (không chỉ có Chúa, còn có Mẹ Thượng, Bà Trời hay Mẹ Cửu Trùng, Mẹ Thượng Ngàn hay Bà Chúa Sông). …
Cây được tôn kính nhất là cây Gạo, rồi đến cây đa, cây cau, cây dâu, quả bầu. Về động vật, họ có xu hướng thờ những con vật hiền lành như hươu, nai, cóc chứ không thờ động vật hoang dã như văn hóa du mục. Các loài động vật phổ biến ở sông nước như thủy cầm, rắn, cá sấu được đặc biệt tôn thờ.
Người Việt tự cho mình thuộc họ Hồng Bàng, cũng như con Rồng cháu Tiên (Hồng Bàng là tên một loài chim nước lớn, Tiên là trừu tượng của loài chim đẻ trứng, Rồng là trừu tượng của rắn và cá sấu). Rồng sinh ra từ nước bay lên trời là một biểu tượng độc đáo và ý nghĩa của dân tộc Việt Nam. Động vật đi vào đời sống văn hóa của nhân loại bằng nhiều cách thức và biểu hiện khác nhau. Mỗi loài cây đều mang những ý nghĩa biểu tượng nhất định, đại diện cho văn hóa, tín ngưỡng, phong tục, lối sống hay đặc trưng của một dân tộc, một vùng miền. Nhưng có lẽ không con vật nào có ý nghĩa tượng trưng phong phú như rắn.
Hình ảnh con rắn không chỉ có mặt ở hầu hết các nền văn hóa mà còn mang nhiều ý nghĩa khác nhau, đôi khi trái ngược nhau. Rắn tượng trưng cho cả nam và nữ; là vị thần sáng tạo, tượng trưng cho vũ trụ hỗn loạn, nhưng đôi khi là thành viên gia đình hoặc người bảo vệ, nguồn gốc của nước và lửa, phước và ác, thiện và ác, tượng trưng cho sự sống và cái chết bất tử, trái đất và địa ngục, sự hủy diệt và tái sinh, tình yêu, dục vọng và tội lỗi… Trong văn hóa dân gian Việt Nam, rắn là hình tượng phổ biến và mạnh mẽ của người Việt trên ruộng đồng. bên sông Hồng. Tục thờ rắn có thể thấy ở các đền chùa ven sông Hồng, sông Cầu, sông Đuống… và qua các di tích, lễ hội. Tục thờ rắn như thủy thần không chỉ phổ biến ở đồng bằng Bắc Bộ mà còn ở các tỉnh miền Trung, miền Trung và Tây Nam Bộ. Đền Rắn nay được biết đến thuộc thôn Lương Ngọc, xã Cẩm Lương, huyện Cẩm Thủy. Ở đây có một con suối đầy cá. Theo truyền thuyết, rắn thần bảo vệ đàn cá ở đây. Người dân quan niệm ai làm hại đàn cá sống ở đây sẽ nhận hậu quả khó lường.
Hội quán làng Phú Bài, xã Thủy Phù, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế cũng lập bàn thờ rắn đã thất truyền từ lâu. Tương truyền có hai con rắn một dài một ngắn là con của thần gió hiện ra giúp dân làng làm mưa thuận gió hòa nên được dân làng tưởng nhớ và tôn thờ là thần gió.
Đối với người dân miền Tây Nam Bộ, rắn cùng với hổ, cá sấu là những đối tượng cần cảnh giác, xử lý và thuần hóa. Có lẽ vì thế mà ngày nay vẫn còn rất nhiều câu chuyện, giai thoại về rắn. Người ta sợ rắn, muốn lại gần rắn nên thờ rắn. Ở xã Định Thủy, huyện Mỏ Cày, Bến Tre có một ngôi nhà rắn, nơi vẫn còn truyền thuyết về con rắn khổng lồ hiền lành.
Nhìn chung, thờ rắn là một trong những tín ngưỡng sơ khai của người Việt cổ. Xuất phát từ môi trường tự nhiên gắn với điều kiện sông nước, đầm lầy, hình tượng con rắn đã đồng hóa với nước và thủy vực và đi vào tâm thức dân gian từ rất sớm và thường gắn với tục thờ các vị thần tự nhiên. . Khi lịch sử phát triển, nhiều tầng văn hóa đã được thêm vào kinh nghiệm thờ rắn và ít nhiều biến đổi theo từng điều kiện. Vì vậy, “Thủy Tinh với tư cách là đối thủ của Sơn Tinh không có mặt trong Hoàng thành cũng như trong các vị thần có công; chỉ thấy ở các thân viết chung chung là thủy thần thời Hùng Vương”.
Không chỉ thờ rắn là thủy thần mà người Việt còn coi rắn là vật tổ. Thờ cúng vật tổ là một hình thức tín ngưỡng sơ khai tồn tại giữa các thị tộc. Người ta tôn thờ động vật và thực vật, tin vào mối quan hệ của những người sống với nhau trong cộng đồng. Cũng có dấu vết của tục thờ vật tổ rắn của người Việt cổ trong các văn bản cổ. Sách Thuyết Văn cho rằng: ở Đông Nam Bộ, người Việt thuộc họ rắn với người Man hay Nam Man (nghĩa là họ coi rắn là vật tổ của mình); hay Lĩnh Nam Ngô Chân Phương Nhật Ký mô tả một cuộc hiến tế rắn của người Việt ở huyện Triều Châu, tỉnh Quảng Đông ngày nay. Ninh Viết Giao, sưu tầm, nghiên cứu văn học dân gian Nghệ An, có đề cập đến mô típ rắn lục cũng được nhiều nơi nhắc đến, chẳng hạn: “Rắn lục được nhiều nơi thờ phụng và giới thiệu như mô típ trong truyện kể vì rắn đại diện cho thủy thần trước khi trở thành một con rồng.” Rắn cũng trở thành vật tổ của họ Ngạn (miền núi Nghệ An) khi giúp họ Ngạn tìm nước giải hạn trong những lần chạy nạn.Trong nội dung Thần thoại Lạc Việt, Đinh Gia Khánh cũng đề cập đến tục thờ vật tổ của người Việt: “Lạc Long Quân thuộc họ rồng, chi tiết này phản ánh tục thờ Giao Long làm vật tổ. Nhờ có hình xăm rồng Giao Long mà tổ tiên chúng ta tự coi mình là con cháu Giao Long qua các thời đại. Phân tích về loài rắn trong mối quan hệ giữa rắn và người, Phan Đăng Nhật cũng kết luận rắn và người có quan hệ mật thiết với nhau, thậm chí có cùng huyết thống. Tác giả khái quát biểu tượng con rắn trong mối quan hệ với con người ở ba điểm: con rắn là con nuôi của con người, là mẹ của con người +…= con rắn; hôn nhân người rắn; mẹ người + bố rắn = trứng. Cuối cùng, tác giả mô phỏng truyền thuyết về cái tổ chim và truyền thuyết cha rắn trở thành mẹ tiên – cha Lạc rồng được sinh ra từ một bọc trứng.
Chuyên mục: Bạn cần biết
Nhớ để nguồn bài viết: Ông Lốt trong đạo Mẫu gồm các vị nào? Sự tích Quan Xà Thần? của website thcstienhoa.edu.vn