Chầu Đệ Tứ Phủ Khâm Sai hay còn gọi là Quan Thánh Mẫu, là một vị thánh trong Tứ Phủ của Đạo Giáo Việt Nam, đứng hàng thứ tư trong các vị Tứ Phủ. Có nhiều người chưa hiểu rõ về Quan Thế Âm. Cùng theo dõi trong bài viết sau.
1. Bộ tứ là ai?
Chầu Đệ Tứ hay Chầu Đệ Tứ Phủ Khâm Sai, là một vị thánh trong Tứ Phủ của người Dao Việt Nam, đứng thứ tư trong Tứ Phủ, hiệu Chầu là Chiêu Dung Công Chúa, có quyền Khâm Sai 4. . Che phủ. Ngũ Đồng khi trở về thường mặc y phục màu vàng. Trong văn học đời nhà Tống có đoạn viết về Chùa Bà: “Danh tiếng hiển hách, lưu danh phàm trần”. Tuy nhiên, Chầu đã giáng xuống ở nhiều nơi. Hiện nay có 4 nơi thờ tự chính có thể liệt kê như sau:
– Địa danh thứ nhất: Đền Khâm Sai thuộc xã An Thái, nay là xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định, nằm trong quần thể di tích Phủ Dầy.
– Hạng nhì: Đền Bát Tràng Mẫu. Ở ngôi thứ hai này, Ngài sinh ra trong nhà Đồng Tâm Trần Thị, người làng Bát Tràng, sinh sống từ năm Mậu Thìn (1568) đến năm Ất Dậu (1585). Lễ hội Đền Mẫu Bát Tràng được làng Bát Tràng tổ chức trong ba ngày từ 22/9 đến hết ngày 24/9 âm lịch.
– Hạng ba: Đền chầu đệ tứ phường Bồ Đề, quận Long Biên.
– Đệ tứ: Đền chầu đệ tứ ở Hà Trung Thanh Hóa, gần Cô Bó – Cô Tam.
Đền thờ Chiêu Dung công chúa Lý Ngọc Ba và con út Trịnh Tiến được thờ tại thôn Đông Long, xã Hoa Lâm, Ứng Hòa, Hà Nội.
Ngoài ra, Chầu Bà Đệ Tứ còn được thờ tại chính điện Tiên Hương (Phủ Dầy) với ngai Chầu Thủ Phủ bên cạnh Thánh Mẫu Liễu Hạnh.
2. Chuyện về chầu Khâm sai thứ tư:
Theo sử sách, ở huyện Thiên Lộc, xưa là phủ Dục Quang (nay là xã Hoàng Diệu, huyện Chương Mỹ, Hà Nội) có một tuần phủ tên là Đặng Công Thành lấy vợ là Lý Thị Ngọc.
Ông bà vốn là nông dân hiền lành, luôn làm việc thiện giúp ích cho nhân dân trong vùng. Họ có 5 người con trai. Sau khi chồng mất, bà một mình tần tảo nuôi con. Sống dưới ách thống trị tàn bạo của quân Hán, bà đã sớm nung nấu ý chí yêu nước và truyền lòng yêu nước cho con cháu. Khi các con đã lớn, mẹ con bà vận động nhân dân quanh vùng đóng đồn, ngày đêm luyện quân, sưu tầm quân trang. Bà và con trưởng đóng ở trung tâm làng Cốc, đồn Cốc Thượng do Đặng Nghiêm, Đặng Liễu chỉ huy, đồn Cốc Hạ do Đặng Diễn, Đặng Tiến trấn giữ. Khi hay tin Thái tử Tô Định đem quân sang đàn áp, bà đã cùng các con dẫn quân ra trận, tiêu diệt hàng trăm quân địch. Khi quân Hán tấn công và phá tan căn cứ Đất Cốc, bà Ngọc Ba và các con buộc phải lui về ở ẩn trong chùa Hương Lãng. Dưới bóng thiền sư Đạo Uẩn, mẹ con bà ban ngày tụng kinh niệm Phật, ban đêm luyện võ. Nghe tin Hai Bà Trưng dấy binh khởi nghĩa, bà cùng các con cử nghĩa sĩ về quy tập. Hai Bà Trưng thấy hai mẹ con có khả năng phi thường, mừng rỡ, đặt tên là Lý Thị Ngọc Ba. Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa đầu tiên là Trưng Trắc, sau đó là Trưng Nhị và thứ ba là Lý Thị Ngọc. Sau lễ cờ Hát Môn, quân Hai Bà Trưng giao chiến, quân Nam anh dũng đánh tả hữu, đánh trời, cờ bay rợp đất, quân Hán Tô Định đại bại, Nhị Vương Hai Bà Trưng đại phá quân Hán , Thu phục 65 thành, lập nước Lĩnh Nam. Hai Bà Trưng lần thứ hai phong bà Lý Thị Ngọc Bà làm Chiêu Dung công chúa để cai quản nghĩa quân và căn cứ Đất Cốc. Sau khi chiến thắng, Hai Bà Trưng đã tôn vinh bà và ban tặng đất Kim Cốc. Từ đó, cô cùng các em tổ chức cho nhân dân trong vùng xây dựng quê hương. Tương truyền, một hôm (mồng 6 tháng Chạp), trời đất bỗng nổi mây mù, gió nổi lên một vùng sông Đáy, người ta thấy hai mẹ con xuống thuyền. Khi sóng yên, gió lặng, chờ mãi không thấy hai mẹ con trở về, biết hai bà đã quy y, Hai Bà Trưng nhớ ơn, sai dân trong vùng lập đền, lập đình để thờ bà và con gái bà. Từ đó, huyện lấy ngày giỗ của dân làng Kim Cốc vào ngày 6 tháng Chạp và hàng năm tổ chức tiệc linh đình để tưởng nhớ công ơn của mẹ con bà. Thời Lê Trung Hưng, nhà vua đã cử quan lớn đến đây dâng hương tưởng nhớ công ơn của bà và các con. Trong tín ngưỡng Tứ Phủ của người Việt, danh tướng Lý Thị Ngọc Bà – Chiêu Dung Công chúa Châu Bà Đệ Tử Khâm sai được nhân dân nhiều nơi kính trọng và thờ phụng.
3. Tiệc chầu của Tử Khâm Sai vào ngày nào?
Lễ tế Chầu Quả Khâm Sai vào ngày 14 tháng 3 âm lịch. Cũng có tài liệu ghi Chầu được thờ ở phủ Mẫu ở Bát Tràng. Tại đây, bà được sinh ra trong nhà Đồng Tâm Trần Thị, người làng Bát Tràng, sinh sống từ năm Giáp Thìn (1568) đến năm Ất Dậu (1585). Lễ hội sinh nhật diễn ra hàng năm vào ngày 24 tháng 9 âm lịch. Làng Bát Tràng tổ chức Lễ hội Đền Mẫu Bát Tràng trong ba ngày từ 22 tháng 9 đến hết ngày 24 tháng 9 âm lịch.
Trong thời gian này, khách hành hương từ khắp nơi thường đến chiêm bái trước ngôi chùa thứ tư để tạ ơn và cầu bình an, hạnh phúc và mọi điều tốt lành. Mọi người háo hức chuẩn bị lễ lạy và thành tâm cầu nguyện Đức Mẹ.
4. Đền Tứ Chầu:
4.1. Đền Cây Thị – Thanh Hóa:
Đền Cây Thị được lập ở huyện Hà Trung, xã Hà Ngọc, tỉnh Thanh Hóa, cũng là nơi năm xưa các anh hùng chầu chực đánh giặc. Chùa được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh năm 1996.
Khu chính của chùa bao gồm:
– Đệ nhất cung thờ Thánh Mẫu.
– Cung Đệ Nhị thờ Đệ Tứ Chầu và Công đồng Chầu Thánh.
– Đệ tam cung thờ Ngọc Hoàng và Quan Đại Công
– Ngoài ra, hai tầng Đền thờ Công đồng các Thánh.
4.2. Đình làng Kim Cốc:
Đình làng Kim Cốc là nơi cụ Châu sinh sống cùng những người đương thời. Để tỏ lòng biết ơn Chúa, sau khi phong thánh, nhân dân thờ Châu và các con trai của ông tại 3 ngôi đình làng Kim Cốc là Quan Trung, Quan Thượng và Quan Hạ. Tại xã Hoàng Diệu, huyện Chương Mỹ, Hà Nội, vào ngày lễ Chầu hàng năm, người dân đều tổ chức tế lễ và tổ chức các nghi lễ tín ngưỡng rất chu đáo. Đình làng Kim Cốc đã được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp thành phố Hà Nội năm 1994.
Lễ hội của ba làng Kim Cốc gồm Cốc Trung, Cốc Thượng, Cốc Hạ cũng thu hút đông đảo du khách thập phương về dự. Lễ hội được tổ chức 3 năm một lần từ ngày 14 đến ngày 16 tháng 2 âm lịch, giữ nét truyền thống độc đáo của dân tộc.
Đình chính tổ chức lễ hội là đình Quan Trung ở thôn Cốc Trung, đây cũng là nơi thờ chính của Lý Thị Ngọc Ba và người con trai út của bà.
4.3. Chùa Bà Đệ Tứ ở Bồ Đề, Long Biên, Hà Nội:
Chùa Bà Đệ Tự tọa lạc tại Bồ Đề, Long Biên, Hà Nội, gần sông Hồng thuộc phường Bồ Đề, quận Long Biên, Hà Nội. Những ngày thu tới, khách hành hương sẽ cảm nhận rõ hơn sự linh thiêng của Phật Mẫu Việt Nam.
Đền nằm gần sông Hồng, phong cảnh hữu tình, vào những ngày thu, nắng chiếu xiên từ sông vào đền tạo nên một không gian thơ mộng.
Trước cổng chùa có tượng hai vị tướng cầm hai thanh gươm uy nghiêm, trước cổng có trồng một số cây khế lớn và nhiều loại cây cảnh đẹp khác. Ngôi chùa không lớn lắm, nhưng sạch sẽ và yên tĩnh. Ngoài ra còn có lễ tế thần, lễ tiễn biệt. Chùa Chùa còn thờ Công chúa Liễu Hạnh, một trong “Tứ bất tử” trên Chùa và theo văn hóa dân gian Việt Nam (ngoài ra còn có Tản Viên Sơn Thánh, Chử Đồng Tử, Phù Đổng Thiên Vương). Thời Lê, Nguyễn đã phong bà là “Đệ nhất Thượng đẳng thần” và được nhân dân nhiều nơi ở đồng bằng Bắc Bộ và duyên hải Bắc Bộ thờ phụng. Ngoài ra, đình Châu còn là nơi lưu giữ, bảo tồn truyền thống văn hóa tốt đẹp của nhân dân, trung tâm sinh hoạt văn hóa tinh thần của cộng đồng làng xã, nơi giáo dục truyền thống “uống nước nhớ nguồn”.
4.4. Chùa Đệ Tứ Nam Định:
Đền tọa lạc tại xã An Thái, tổng An Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định, (cũng là quê hương của cụ Châu). Vì là người hầu của mẹ nên Chùa Đệ Tứ cũng được thành lập trong quần thể Phủ Dầy tại thôn Quy Hương, xã An Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.
5. Giá bộ tứ đồng Châu Đề Quài:
Chùa Đệ Tử là một vị Thần ít khi trở lại đồng ruộng. Người ta thường phục Chu khi chiếm cửa Chùa để thờ, hay đất Nam Định là Chùa giáp Mẫu. Thường người ta có thỉnh tòa vàng khi có đàn mở cung, nhưng Đông Tấn lại dâng bốn tòa Sơn Trang. Khi trở lại pháp trường, Châu cầm áo vàng, cầm quạt, múa kiếm và cờ lệnh. Ngoài ra, đôi khi Châu quay lại khiêu vũ, khiêu vũ, hoặc chỉ mở cung điện và ngồi xuống.
Chuyên mục: Bạn cần biết
Nhớ để nguồn bài viết: Chầu Đệ Tứ là ai? Sự tích về Chầu Bà Đệ Tứ Khâm Sai? của website thcstienhoa.edu.vn