Tục thờ Mẫu Sơn Trang là một trong những tín ngưỡng đặc sắc của dân tộc ta, có từ hơn 2000 năm nay, nó mang đậm dấu ấn tinh thần đoàn kết dân tộc giữa người Kinh với các dân tộc anh em khác. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin về đồ thờ cúng Sơn Trang
1. Nguồn gốc tục thờ Sơn Trang:
Tục thờ Sơn Trang là một nghi lễ Tôn thờ của người Việt sinh ra vào thời Âu Lạc cách đây khoảng 2000 năm. Mặc dù tất nhiên rồi, Tục thờ Tứ Phủ có lẽ chỉ thịnh hành và trở nên phổ biến hơnchào vâng vấn đềSự xuất hiện của Thánh Mẫu Liễu Hạnh cách đây hơn 600 năm. LÀM Vì thếTục thờ Sơn Trang vốn là tín ngưỡng thờ Mẫu Rừng., trước khi Thánh Mẫu Liễu Hạnh ra đời.
2. Tại sao Cung Sơn Trang được thờ trong chùa theo tín ngưỡng Tứ Phủ??
Thờ cung Sơn Trang ở miếu Tứ Phủ
Việc bố trí thờ Sơn Trang trong cùng một đền, phủ của việc thờ Tứ phủ mang đậm dấu ấn của tinh thần đoàn kết dân tộc giữa người Kinh và các dân tộc thiểu số từ xa xưa, cho thấy đất nước Việt Nam là một thể thống nhất. các dân tộc Việt Nam đều thờ chung một vị thánh.
Hầu hết các đình, phủ đều có cung điện thờ Sơn Trang. Điện Sơn Trang (hay còn gọi là động Sơn Trang) thường được bài trí như một động đá với Chúa Sơn Trang và Cô Sơn Trang.
Chúa Sơn Trang là hiện thân của Mẹ Thượng Ngàn
Khi Thánh Mẫu Liễu Hạnh xuất hiện, triều đình nhà Lê đã phong Chúa Sơn Trang là “Lê Mại Đại Vương”. Từ đó, Chúa Sơn Trang trở thành Đức Mẹ Thượng Ngàn thứ hai trong Tam Thánh Mẫu. Từ đây, tín ngưỡng Tứ phủ được coi là sự kết hợp hài hòa giữa tín ngưỡng thờ Mẫu Liễu Hạnh và tục Sơn Trang.
3. Chúa Sơn Trang là ai?
Ngồi tại Điện Sơn Trang (hay Toa Sơn Trang) là Tam Tòa Sơn Trang, bao gồm:
+ Sơn Trang Đệ Nhất: Thanh Sơn Đại Vương Bạch Anh Quản Công Chúa Sơn Lâm Lê Mại Đại Vương.
+ Nhị trang sơn trang: Diệu Tín thiền sư La Bình công chúa.
+ Tam Sơn Trang: Tam Sơn Trang Diệu Nghĩa thiền sư Quế Hoa công chúa.
Có nguồn khác cho rằng các chúa Sơn Trang chính là chúa Mường, các chúa Mường được thành lập ngôi đền được thờ từ rất lâu đời: Từ thời Hùng Vương đã có hình tượng Chúa Mường; con người Việt Nam Nam tôi xưng chúa Mường là chúa Sơn Trang. Trong tai khoản cổ đại? Ngoài ra còn có bia ghi danh hiệu Chúa Mường Sắc tướng quân Đại vương Bạch Anh, Trưởng Sơn Lâm công chúa; 3 vị thần mạnh nhất 1 cõi.
3. Lịch sử Chúa Sơn Trang hay lịch sử Chúa Mường:
Sự tích về Ba Chúa Mường như sau:
3.1. Thượng đế đầu tiên:
Thanh Sơn Đại Vương Bạch Anh Quân Trường Sơn Lâm Công Chúa: Chúa Bá Thanh Sơn được thờ tại vùng đất Tam Đảo, một trong những nơi linh thiêng của đất nước. Bà Chúa xuất hiện vào đời vua Hùng… Tương truyền, Kinh Đô Bạch Hạc bị giặc vây hãm bỗng xuất hiện một cô gái từ núi Tam Đảo cùng 3.000 quân Mường kéo xuống giải vây cho Kinh Đô Giác. Tan, cô gái đó và quân rút lên núi Tam Đảo.
Về sau, Triều đình và nhân dân nhớ ơn đã lập miếu thờ dưới chân núi Tam Đảo, đền thờ Bà Chúa đã ngự trị vùng đất Tam Đảo qua bao thế hệ, kể cả thời Bắc thuộc. Ngôi chùa là một trong những mạch rồng thiêng của đất nước. Thời Trần, đền được tu sửa lại để phong Sắc Đại Vương, ghi hiệu là Chúa Mường Bạch Anh Quân Trường Sơn Lâm Công Chúa; thái hậu Lê Mại Đại Vương.
3.2. Chúa thứ hai:
Biệt hiệu Bạch Hạc Xuân Nương công chúa: Bà Xuân Nương là một trong những nữ tướng của Hai Bà Trưng, là người Mường nổi dậy ở vùng Bạch Hạc.
3.3. Chúa thứ ba:
Bà chúa thứ ba tên là Đinh Thị Vân, tức là Thác chúa hay Mảnh chúa. Ông có công nuôi vua Lê Thái Tổ cùng nghĩa quân khởi nghĩa và lập nên thác Bờ ngày nay. Vua sắc phong cho Chế Thắng Hòa Diệu Đại Vương làm chúa ở các xứ: Hòa Bình; Sơn La; Lai Châu; Điện Biên anh linh nức tiếng khắp nơi. Bà Chúa là chúa đất Bản Cánh của Hòa Bình nói riêng và chúa của Động Mường nói chung.
Như vậy, có nguồn cho rằng tên gọi của chúa Mường Đê II và chúa Mường Đê III là khác nhau, tuy nhiên đó cũng là chuyện thường vì di tích hiện nay chủ yếu là truyền thuyết.
Thờ Bà Đệ Nhị là đại diện cho Mẫu Thượng Ngàn Có một vai trò quản lý tam lục; mười hai cô tiên; tranh đặt bát. Trong tòa Sơn Trang chia làm 12 nơi Man; 12 địa danh Mường; 12 nơi rợ của Thổ tộc, nên gọi là Tam thập Đông Sơn Lâm Sơn Trang; 82 cửa rừng; 72 cửa sông; bộ bát sơn trang (8 tướng); Và mười hai bộ cô tiên (12 tướng người con gái).
4. Bát Bộ Sơn Trang là ai?
Tương truyền, Mẫu Thượng Ngàn lấy nam đàn Ông Đỗ ở Đồng Đăng sinh ra ông Đỗ Động. Ông Đỗ Đồng lấy bà Nguyễn Thị Tươisau đó sinh tám nếm Tướng quân giúp An Dương Vương. Về sau, họ còn xuất hiện giúp Hai Bà Trưng và các triều đại Lý, Trần, Lê nên nhân dân ta gọi là 8 vị tướng núi, cai quản núi Lũng, núi Nương.
Bộ 8 của Sơn Trang gồm: Đỗ Trình, Đỗ Triều, Đỗ Hiệu, Đỗ Trung, Đỗ Bích, Đỗ Trường, Đỗ Cường, Đỗ Dũng.
5. Mười hai Cô Sơn Trang là ai?
Mười Hai Cô Sơn Trang là mười hai Thánh nữ sơn trang đi theo hầu Thượng Ngàn.
Mười hai Vị Thánh này là:
– Cô Cà Núi Đom Đóm;
– Cô Đới Bắc Lệ;
– Cô Bố Thượng Ngàn;
– Cô Tử Ỷ La;
– Cô Năm xu;
– Cô Sáu Đời Ngang;
– Cô Tấm Thượng Ngàn;
– Cô Chín thượng ngàn;
– Suối Bà Mười Ngang;
– Cô Mười Một Đồng Nhân;
– Cô Mười Hai Thượng Ngàn.
Theo truyền thuyết, 12 cô sơn nữ không phải là chị em trong Tứ Phủ Thánh Cô. Như vậy, có thể nói, Chúa Sơn Trang được thờ trong động Sơn Trang chính là hiện thân của Thánh Mẫu Thượng Ngàn trong đền Thánh Mẫu.
6. Cúng dường Sơn Trang:
Có thể thấy việc cúng bái cũng đã trở thành phong tục của người dân nơi đây, dưới đây mình sẽ hướng dẫn các bạn chuẩn bị lễ vật để cúng trong ban Sơn Trang:
Khi đến dâng hương tại các chùa, chúng ta nên sắm lễ chay như: hương, hoa tươi, quả chín, oản, xôi, chè… Lưu ý: Không đặt lễ mặn ở khu vực chính điện Phật ngôi đền. Miếu là nơi thờ tự chính của chùa.
Trên bàn thờ của chánh điện chỉ được phép cúng chay, ăn chay. Việc chuẩn bị các lễ mặn: như tam sinh (trâu, dê, lợn), gà, giò chả… chỉ được chấp nhận nếu trong khu vực chùa có thờ Tổ, Thánh, Mẫu, Thần. chỉ được cúng ở bàn thờ hoặc điện thờ.
Món ngọt của mâm sơn bao gồm các món đặc sản của Việt Nam như cua, ốc, lươn, ớt, chanh… Nếu có cơm nếp nấu xôi cũng được xếp vào mâm lễ này.
Theo thông lệ, khi sắm mâm lễ mặn cúng núi, người ta thường mua bộ số 15:
+ 15 con ốc, cua;
+ 15 quả ớt, chanh hoặc có thể chỉ 1 quả nhưng cắt làm 15 phần;
Theo truyền thuyết, con số 15 này tương ứng với 15 vị thần được thờ tại Bàn Sơn Trang (1 chúa Sơn Trang, 2 hầu, 12 tương ứng).
7. Lời thề của Sơn Trang:
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, mười phương chư phật.
Con kính lạy Đức Chúa Thượng Ngàn đỉnh núi Vương triều Mường Sơn Công Chúa Lê Mại Đại Vương Điện hạ.
Con kính lạy Đức Chúa Thượng Ngàn Mi Nương Quế Hoa công chúa tài sắc vẹn toàn, cai quản ba mươi sáu cửa rừng, mười hai cửa biển.
Con lạy các vị tiên, chư thánh, Bát Bộ Sơn Trang, mười hai vị Tiên Năng, chư thánh hiền, ngũ hổ, bạch xà tướng quân.
hương của con là…………………….
Cư trú tại…………………….
Nhân loại………….. Chúng con đích thân tiến về phủ Chúa trên ngàn, thắp nén hương kính dâng lễ vật, một lòng chí thành, chắp tay nguyện cầu. Cầu xin các đấng từ bi, bao dung, đức độ, hiếu thảo, phù hộ độ trì cho chúng con và gia đình chín tháng đông, ba tháng hạ được dồi dào sức khỏe, hạnh phúc, ấm no, làm ăn phát đạt. Tất cả mọi điều tốt đẹp.
Chúng con thành tâm đảnh lễ, cúi xin chứng giám, gia hộ độ trì.
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Văn án Bát Bộ Sơn Trang Ngọc Hoàng có lệnh cai quản ngày dày, sơn trang trang trí. Quê gốc ở mường Năm Ân Bá Châu, thuộc làng Thổ Gia. Năm xưa Văn Luyện là cha, mẹ là Đặng Thị Tươi đã hòa giải. Rồi ông sinh ra tám người. Thấy đức và tài của ông lạ lùng, giỏi khác thường. Tướng hiệu là Đỗ Trình, nhị tướng Đỗ Bích có biệt hiệu là “Kẻ Tài”. Đệ tam tướng quân Đỗ Trung tài giỏi, Tư tướng Đỗ Triệu gan dạ nhường nhịn. Các tướng năm tên là Đỗ Trường tướng sáu Đỗ Cương để ứng thần thông. Tướng bảy tên là Đỗ Công. Tám tên tướng Đỗ Dũng dũng mãnh oai hùng. Mời tám tướng sơn trang,
Chuyên mục: Bạn cần biết
Nhớ để nguồn bài viết: Bà Chúa Sơn Trang là ai? 12 cô Sơn Trang bao gồm những ai? của website thcstienhoa.edu.vn